Hayd茅e Mercedes Sosa (ur. 9 lipca 1935 w San Miguel de Tucum谩n r11; zm. 4 pa藕dziernika 2009 w Buenos Aires[1][2]) r11; argenty艅ska pie艣niarka lepiej znana jako Mercedes Sosa. Niezmiernie popularna w ca艂ej Ameryce 艁aci艅skiej, przez swoich wielbicieli zwana La Negra (Czarna).
Zacz臋艂a 艣piewa膰 bardzo wcze艣nie, ju偶 w wieku 15 lat zdoby艂a nagrod臋 radiowej rozg艂o艣ni.
Do艂膮czy艂a do nurtu "la nueva cancion" i nagra艂a sw贸j pierwszy album zatytu艂owany Canciones con Fundamento, zbi贸r argenty艅skich ludowych pie艣ni.
Na jej repertuar sk艂adaj膮 si臋 ludowe pie艣ni, a tak偶e nowe utwory, pisane specjalnie dla niej. Wykonywa艂a utwory chilijskiej pie艣niarki Violety Parra, a tak偶e argenty艅skiego autora i kompozytora Atahualpy Yupanqui.
Zmar艂a w niedziel臋, 4 pa藕dziernika 2009 roku, w wieku 74 lat[3].
=========================================================================
Po nieca艂ym miesi膮cu hospitalizacji, zwi膮zanej z chorobami uk艂adu oddechowego oraz nerek, 4 pa藕dziernika, nad ranem, zmar艂a argenty艅ska 艣piewaczka, i propagatorka kultury swego narodu, Mercedes Sosa. Artystka ceniona by艂a za swoje wyj膮tkowe podej艣cie do muzyki argenty艅skiej, kt贸r膮 wykonywa艂a z pasj膮 i gor膮c膮 mi艂o艣ci膮. W Polsce znana by艂a zw艂aszcza z doskona艂ego wykonania "Mszy Kreolskiej" ("Missa Criolla"), kt贸r膮 nagra艂a wraz z orkiestr膮 Navidad Nuestra dziesi臋膰 lat temu. Nagraniem pokierowa艂 sam kompozytor utworu, Ariel Ramirez.
"Prze偶y艂a swoje 74 lata w pe艂ni - odpowiada na pytania dziennikarzy syn Mercedes, Fabian Matus - Zrobi艂a w 偶yciu w艂a艣ciwie wszystko, o czym marzy艂a, nie mia艂a 偶adnych barier ani ogranicze艅, kt贸re by j膮 hamowa艂y przed dzia艂aniem." Na oficjalnej stronie artystki czytam z kolei: "Jej niepodwa偶alny wielki talent, jej szczero艣膰 oraz intensywnie cenione warto艣ci b臋d膮 z pewno艣ci膮 wskaz贸wkami dla przysz艂ych pokole艅."
Cia艂o Mercedes Sosy zosta艂o wystawione do publicznego po偶egnania w budynku Kongresu Narodowego w Buenos Aires, natomiast prezydent Kirchner og艂osi艂 trzy dni 偶a艂oby narodowej. Uroczysto艣膰 pogrzebowa po艂膮czona z kremacj膮 cia艂a odb臋dzie si臋 dzisiaj, tj. 5 pa藕dziernika.
Sosa otrzyma艂a trzy ominacje do nagrody Grammy za sw贸j ostani album ("Cantora 1" i "Cantora 2"). Decyzja o otrzymaniu presti偶owego wyr贸偶nienia mia艂a zosta膰 og艂oszona za miesi膮c.
Wraz z narodem argenty艅skim 艂膮czymy si臋 w w smutku po stracie tak doskona艂ej i oddanej muzyce Artystki.
05 pa藕dziernika 2009
=========================================================================
Nie b臋d臋 ukrywa艂, 偶e posmutnia艂em. Bo cho膰, oczywi艣cie, informacji tej ju偶 od kilku dni si臋 spodziewa艂em, to jednak r11; tak jak wielu r11; jako艣 po cichu liczy艂em, 偶e mo偶e to jeszcze nie teraz... Jednak nie r11; cho膰 ludzie tacy jak ona powinni 偶y膰 wiecznie, Mercedes Sosa zmar艂a przed kilkoma godzinami w Buenos Aires.
Czuj臋 si臋 tak jakbym straci艂 kogo艣 bardzo bliskiego. Bo w sumie Mercedes Sosa, jej piosenki i niepowtarzalny g艂os by艂y mi bardzo bliskie. Z nimi uczy艂em si臋 hiszpa艅skiego, to dzi臋ki nim zainteresowa艂em si臋 bli偶ej poezj膮 Pabla Nerudy... Zreszt膮 link do jej strony internetowej znajduje si臋 w bocznej szpalcie od samego pocz膮tku istnienia tego bloga. rNajwspanialszy G艁OS Argentynyr1; r11; napisa艂em w贸wczas w opisie tego 艂膮cza. Niewykluczone, 偶e dzisiaj napisa艂bym: Mercedes Sosa - najwspanialszy g艂os ca艂ej Latynoameryki. Po prostu.
Bo gdybym musia艂 wybra膰 jednego, ulubionego latynoameryka艅skiego muzycznego artyst臋, to pewnie wyb贸r pad艂by w艂a艣nie na Czarn膮, bo w艂a艣nie tak r11; La Negra r11; najcz臋艣ciej nazywaj膮 j膮 jej fani.
[...]
Nikt chyba nie zrobi艂 tyle co ona dla popularyzacji po艂udniowo-ameryka艅skiego folkloru, to ona wprowadzi艂a go rna salonyr1;. Mercedes Sosa by艂a jedn膮 z prekursorek czerpania muzycznych inspiracji w tradycyjnych melodiach Indian i odwa偶nego mieszania najr贸偶niejszych gatunk贸w r11; tanga z muzyk膮 sakraln膮, rocka z folkiem, rytm贸w brazylijskich z argenty艅skimi. Czyli modne dzisiaj fusion, z kilkudziesi臋cioletni膮 antycypacj膮.
O jej otwarto艣ci i muzycznej odwadze najlepiej chyba 艣wiadczy nieko艅cz膮ca si臋 lista atryst贸w, kt贸rych, w trakcie swej blisko 60-letniej muzycznej kariery, zaprosi艂a do wsp贸lnych wyst臋p贸w. S膮 w艣r贸d nich tak r贸偶ni muzycy jak Shakira, Lila Downs, Julieta Venegas, Calle 13, Charly Garc铆a, Fito Pa茅z, Caetano Veloso, Nana Mouskouri, Francis Cabrel, Luciano Pavarotti, Martha Argerich...
艢piewane przez ni膮 Todo cambia, Sobreviviendo, czy Gracias por la vida zna chyba ka偶dy Latynos. I cho膰 to nie Mercedes Sosa utwory te napisa艂a, czy skomponowa艂a, to w艂a艣nie dzi臋ki jej interpretacji sta艂y si臋 one prawdziwymi hymnami. A skompowana przez Ariela Ram铆reza Misa Criolla (Msza kreolska) ju偶 chyba nigdy nie doczeka si臋 lepszego ni偶 jej wykonania.
D艂ugo si臋 zastanawia艂em jaki utw贸r wklei膰 do tej notki. Nic chyba jednak nie pasuje lepiej do dzisejszych okoliczno艣ci ni偶 to r11; Si se calla el cantor (Gdy zamilknie pie艣niarz):
Si se calla el cantor
(aut: Horacio Guarany)
Si se calla el cantor calla la vida
porque la vida misma es todo un canto.
Si se calla el cantor muere de espanto
la esperanza, la luz y la alegr铆a.
Si se calla el cantor se quedan solos
los humildes gorriones de los diarios.
Los obreros del puerto se persignan,
quien habr谩 de luchar por sus salarios.
Qu茅 ha de ser de la vida si el que canta,
no levanta su voz en las tribunas,
por el que sufre, por el que no hay
ninguna raz贸n que lo condene a andar sin manta.
Si se calla el cantor muere la rosa,
de qu茅 sirve la rosa sin el canto.
Debe el canto ser luz sobre los campos,
iluminando siempre a los de abajo.
Que no calle el cantor porque el silencio,
cobarde apaña la maldad que oprime.
No saben los cantores de agachadas,
no callar谩n jam谩s de frente al crimen.
Que se levanten todas las banderas,
cuando el cantor se plante con su grito,
que mil guitarras desangren en la noche,
una inmortal canci贸n al infinito.
Si se calla el cantor... calla la vida.
porque la vida misma es todo un canto.
Si se calla el cantor muere de espanto
la esperanza, la luz y la alegr铆a.
Si se calla el cantor se quedan solos
los humildes gorriones de los diarios.
Los obreros del puerto se persignan,
quien habr谩 de luchar por sus salarios.
Qu茅 ha de ser de la vida si el que canta,
no levanta su voz en las tribunas,
por el que sufre, por el que no hay
ninguna raz贸n que lo condene a andar sin manta.
Si se calla el cantor muere la rosa,
de qu茅 sirve la rosa sin el canto.
Debe el canto ser luz sobre los campos,
iluminando siempre a los de abajo.
Que no calle el cantor porque el silencio,
cobarde apaña la maldad que oprime.
No saben los cantores de agachadas,
no callar谩n jam谩s de frente al crimen.
Que se levanten todas las banderas,
cuando el cantor se plante con su grito,
que mil guitarras desangren en la noche,
una inmortal canci贸n al infinito.
Si se calla el cantor... calla la vida.
Mercedes Sosa & Horacio Guarany (1972), Si se calla el cantor (1972): http://www.youtub...m9sIAW39o0
Strona oficjalna: http://www.merced...master.htm
