fot. Alison Wright
Wa偶na jest tradycja, kt贸ra stworzy艂a tango, wszystkie rasy, kultury i pokolenia, kt贸re si臋 na nie z艂o偶y艂y. Ta艅ce afryka艅skich niewolnik贸w, miejscowych gauchos i nap艂ywowych emigrant贸w. Tanga ta艅czone w spelunkach, szynkach, przez kolorowych i bia艂ych, marynarzy, robotnik贸w portowych i pastuch贸w. I p贸藕niejsze "oczyszczone" tanga salonowe. To wszystko splata si臋 w jedno z najwi臋kszych szale艅stw tanecznych wszystkich czas贸w.
Jak pojedynek
Lata 70. XIX w. Rz膮d argenty艅ski wydaje dekret zach臋caj膮cy do imigracji elit臋 europejsk膮. Korzystaj膮 z niego masowo mieszka艅cy po艂udniowych W艂och, Rosji, hiszpa艅skiej Galicji. Z drugiej strony na stolic臋 napieraj膮 gauchos (p贸艂-Indianie, p贸艂-Hiszpanie, najmowani wcze艣niej do wypasu byd艂a). Nie pasuj膮 do miasta, t臋skni膮 do przestrzeni i wolno艣ci. Buenos Aires obrasta 艂a艅cuszkiem biednych dzielnic. Na ulicach s艂ycha膰 milong臋, w porcie habaner臋 (karaibski taniec ludowy), w lokalach candombe (taniec afryka艅ski). Do tego do艂膮czaj膮 melodie pie艣ni rosyjskich, 偶ydowskich i polskich. Ka偶dy przywi贸z艂 tu swoj膮 tradycj臋, swoje t臋sknoty i marzenia. Splot r贸偶nych ton贸w i odcieni tworzy tango.
Z pocz膮tku jest to taniec m臋ski: pojedynczy krzyk t臋sknoty za lepszym 艣wiatem, opowie艣膰 o zdradach i ranach. Z czasem m臋偶czy藕ni zaczynaj膮 ta艅czy膰 ze sob膮 - na ulicach, w knajpach i domach publicznych. Tango, jak picie i karty, staje si臋 pr贸b膮 si艂 w oczekiwaniu na wino, prac臋 lub kobiet臋, rytualnym bezkrwawym pojedynkiem. St膮d prawdopodobnie "trasy" taneczne - do przodu, do ty艂u, obr贸t i zn贸w po linii prostej.
Koniec stulecia. Tango wychodzi na ulice i do lokali, tancerkami przestaj膮 by膰 prostytutki. Wykwita mn贸stwo akademii ta艅ca, lokali tanecznych i podrz臋dnych tancbud. Nadal jednak kobiety odp艂atnie u偶yczaj膮 siebie jak instrumentu. S膮 narz臋dziem, kt贸rym m臋偶czyzna opowiada swoj膮 histori臋.
Przy艣piewki szybko zast臋puje pianola z ta艣mami. R贸wnie szybko jej miejsce zajmuj膮 uliczni grajkowie (najcz臋艣ciej trio: skrzypce, flet, gitara): graj膮 do pierwszej krwi i zwijaj膮 si臋 do kolejnego lokalu. Tym wszystkim nasi膮kaj膮 tanga, a posklejane melodie powoli nabieraj膮 sta艂ej formy. Z czasem do艂膮cza bandoneon - przypominaj膮cy akordeon niemiecki instrument, u偶ywany na bawarskich pota艅c贸wkach i uroczysto艣ciach religijnych (przedosta艂 si臋 do Buenos Aires wraz z niemieckimi marynarzami). Jego dwug艂osowo艣膰 (przyci艣ni臋cie guzik贸w - d藕wi臋k jasny, przezroczysty, 艣ci艣ni臋cie harmonii - szorstki, chrapliwy) doskonale oddaje natur臋 ludzkiej duszy. I tanga.
Jak wyzwolenie
Na uliczne pota艅c贸wki t艂umnie zaczynaj膮 przybywa膰 dzieci z bogatych dom贸w. Tango z ulicy przenika na salony, a do lokali nap艂ywaj膮 pieni膮dze. Pojawiaj膮 si臋 lokalne orkiestry i kompozytorzy. Muzyka z bar贸w wabi kobiety. M臋偶czy藕ni protestuj膮 przeciw temu, 偶eby ta艅czy艂y je ich siostry, 偶ony i c贸rki. Wybucha pierwsza rewolucja feministyczna w Buenos Aires, w efekcie kt贸rej kobiety zaczynaj膮 ta艅czy膰 tango.
Przekroczenie norm spo艂ecznych wywo艂uje skandal - wszyscy tangueros (ta艅cz膮cy tango) s膮 ods膮dzani od czci przez Ko艣ci贸艂, a taniec obwiniany jest o rozk艂ad 偶ycia rodzinnego.
Pierwsze tanga pozostaj膮 niezapisan膮 opowie艣ci膮, zapewne by艂y instrumentalne. Mo偶e pojedyncze frazy powstawa艂y spontanicznie w toku nocnych wra偶e艅. Dopiero na salonach do melodii do艂膮cza pie艣艅. Symbolicznym prze艂omem staje si臋 wyst臋p Carlosa Gardela. W 1917 r.
Ten znany wykonawca pie艣ni kreolskich, 艣piewaj膮c tango "Mi noche triste" ("Noc moja smutna") z muzyk膮 Samuela Castrioty i s艂owami Pascuala Contursiego, staje si臋 symbolem tanga i uwalnia je z przedmie艣膰 argenty艅skich.
Tango trafia do Europy na pocz膮tku XX w. Bogaci Argenty艅czycy raz do roku odbywali podr贸偶 na Stary Kontynent. Ich synowie zostawali tu na studia i uczyli r贸wie艣nik贸w, jak si臋 bawi ulica w Buenos Aires. Pary偶 natychmiast podchwytuje ten taniec. Powstaj膮 "Dzienniki" Ana?s Nin i obrazy kubist贸w, Isadora Duncan zrywa z tradycj膮 klasycznego baletu, Coco Chanel kreuje wizerunek nowej, niezale偶nej kobiety. Tango podbija Pary偶 i rozpoczyna triumfalny poch贸d przez 艣wiat, szybko zyskuj膮c sobie tak偶e przeciwnik贸w. W puryta艅skiej Wielkiej Brytanii zostaje zakazane w 1907 r. We Francji rzecz mia艂aby si臋 pewnie podobnie, gdyby nie salonowa ewolucja tanga, kt贸ra odebra艂a mu wyzywaj膮cy charakter. Pius X w imieniu Watykanu obwo艂uje tango 藕r贸d艂em grzechu. Ale ju偶 jego nast臋pca, Pius XI, zmienia opini臋 po wyst臋pie s艂awnego tancerza, Casimira Ain. Tango uznane zostaje za sztuk臋.
Lata 50. to z艂oty okres tanga. Polityka spo艂eczna rz膮du Perona faworyzuje w Argentynie klas臋 艣redni膮, co przyczynia si臋 do rozwoju przemys艂u rozrywkowego. Powstaje wiele lokali i boisk sportowych. Wsz臋dzie tam wieczorami spotykaj膮 si臋 ludzie, 偶eby ta艅czy膰 tango. Z czasem w ka偶dej dzielnicy powstaje tangeria (przez nas nazywana milong膮, co po argenty艅sku znaczy dok艂adnie "pota艅c贸wka"). Okoliczne rodziny schodz膮 si臋 tam w okre艣lone dni tygodnia. Ka偶da ma sw贸j stolik, przy kt贸rym siadaj膮 babcia, dziadek, rodzice i dzieci. W tych warunkach powstaje zwyczaj cabeseo, proszenia wzrokiem (wystarczy艂o zerkn膮膰 w odpowiedni膮 stron臋). Uciera si臋 te偶 ta艅czenie ca艂ej tandy (4 tanga albo 3 szybsze utwory, tj. walc lub milonga, kt贸ra jak tango jest w takcie 4/4, jednak warto艣ci 贸semkowe w milondze s膮 dzielone w spos贸b 3+3+2, podczas gdy podzia艂 rytmiczny w tangu wyst臋puje co 4 贸semki). Jedna tanda to akurat tyle, 偶eby zd膮偶y膰 si臋 ze sob膮 oswoi膰, nacieszy膰 i nie przesyci膰. A je艣li jest 藕le, to te偶 wytrzyma膰.
Po 1955 r. przychodzi za艂amanie ekonomiczne. Pojawia si臋 godzina policyjna i bary zaczynaj膮 by膰 kontrolowane. Tango w Argentynie wypierane jest przez telewizj臋, Beatles贸w, jazz oraz brazylijsk膮 bossa nov臋. Nad La Plat膮 nastaje dyktatura wojskowa. Zakazy zgromadze艅 publicznych gasz膮 tango na 膰wier膰 wieku.
Jak ko艂o historii
W latach 80. i 90. tango prze偶ywa renesans, m.in. dzi臋ki przedstawieniu "Tango Argentino" czy filmowi "Tango" Carlosa Saury, dzi臋ki zespo艂om Gotan Project, Bajofondo czy Juanowi Caceresowi. A przede wszystkim za spraw膮 Astora Piazzolli. By艂 on jednym z najwa偶niejszych kompozytor贸w tworz膮cych tanga po II wojnie 艣wiatowej, za艂o偶ycielem Quin-
tetto Nuevo, zespo艂u, kt贸ry otwiera nowy rozdzia艂 w historii tanga: tango nuevo. 艁膮czy tradycj臋 z nowoczesnymi technikami kompozytor贸w - Ravela, Messiaena, Sch枚nberga, Bart贸ka czy Strawi艅skiego.
Teraz w Buenos Aires rozwija si臋 tango-biznes. W odpowiedzi na europejskie zapotrzebowanie powstaje mn贸stwo szk贸艂. Wielu bezrobotnych zaczyna ta艅czy膰 tylko po to, by uczy膰 i zarabia膰. Przed planowanym wyjazdem do Argentyny lepiej zasi臋gn膮膰 informacji u os贸b, kt贸re niedawno tam by艂y. Wybra膰 styl, szko艂臋, kt贸ra si臋 w nim specjalizuje, i nauczyciela, kt贸ry stanie si臋 przewodnikiem.
W Buenos Aires istnieje mn贸stwo tangerii. Cz臋艣膰 jest nastawionych na nowy styl, cz臋艣膰 na stary. Nowy styl stworzy艂o m艂ode pokolenie, kt贸re mia艂o do艣膰 niewygodnego milongero. Bo milongero boli. To s膮 przeprostowane kolana i sztywna postawa. Tango nuevo ca艂膮 wsp贸艂czesn膮 wiedz臋 o ciele pr贸buje w艂o偶y膰 w star膮 form臋. Mniej elegancji, wi臋cej bycia ze sob膮 w jednym wsp贸lnym ruchu. Wi臋cej mi臋kko艣ci i wygody.
Podstawowa zasada: na milong臋 chodzi si臋 pojedynczo. Je艣li kobieta wchodzi na sal臋 z m臋偶czyzn膮, nikt jej nie poprosi. Kolejna: je艣li zgadza si臋 na kaw臋, zgadza si臋 na 艂贸偶ko. Na parkiecie pary ca艂y czas si臋 zmieniaj膮. Taniec odbywa si臋 w kierunku odwrotnym do wskaz贸wek zegara. I wszyscy ta艅cz膮 z osobami na swoim poziomie. Pocz膮tkuj膮cy ta艅cz膮 w 艣rodku, zaawansowani na zewn膮trz ko艂a, by si臋 pokaza膰. Obowi膮zuje elegancki str贸j. M艂ode Argentynki preferuj膮 styl sportowy (lu藕ne dresowe spodnio-sp贸dnice), panie - p贸艂d艂ugie sp贸dnice z rozci臋ciem. Kabaretki i w臋偶e boa to tylko europejski sen o tangu.
W Argentynie tango jest kultur膮 nisk膮. Na lokalne milongi chodzi stary pan szewc i pani z piekarni. Tego samego dnia o tej samej porze siadaj膮 przy swoim stoliku. Siedz膮, patrz膮, szukaj膮 wzrokiem, prosz膮, ta艅cz膮. I to nie jest tango nami臋tne i szalone, to jest tango rcz艂apaner1;. Eleganckie, ale wolne i spokojne. Ca艂a masa turyst贸w zadeptuje te zasady. Prosz膮 "z desantu", uprawiaj膮 "akrobatyk臋". Ginie tangowo艣膰 tanga.
Jak w Argentynie
W Polsce tango odrodzi艂o si臋 po koniec lat 90. Pola Policzkiewicz i David Ramassamy jako pierwsi ta艅cz膮, ucz膮 i organizuj膮 milongi (tangowe spotkania taneczne) w Warszawie. Nied艂ugo pojawia si臋 druga para r11; Agnieszka Herbich i Tomasz Potocki. Pi臋膰 lat p贸藕niej Jakub Korczewski otwiera w Warszawie pierwsz膮 komercyjn膮 szko艂臋 "Z艂ota Milonga" i jako pierwszy zaczyna masowe szkolenie. W tej chwili licz膮ce si臋 nazwiska to: Beata Maia Gellert, Pola i Janek Wo藕niakowie, Luiza Pasierowska, Kasia Chmielewska i Mateusz Kwaterko, Jakub Korczewski. Poza Warszaw膮 dzia艂aj膮 Aleksandra Szyszka i Tomasz Rutkowski we Wroc艂awiu, Maciej Miszczak w Krakowie, Ma艂gorzata Knopp i Jaros艂aw Chojnacki w Tr贸jmie艣cie.
Ale polskim centrum tangowym pozostaje Warszawa. Szko艂y, metody, warsztaty, wyst臋py i festiwale (najwa偶niejszy to Mi臋dzynarodowy Festiwal Tanga). I to wszystko sk艂ada si臋 na og贸lny styl "warszawski". Bardziej zmieszany i rozmi臋kczony ni偶 w innych miastach.
Tango staje si臋 coraz bardziej popularne. Ale wci膮偶 ma艂o jest go na zewn膮trz. Szko艂y s膮 s艂abo rozreklamowane. Trzeba wej艣膰 w 艣rodowisko, 偶eby zorientowa膰 si臋, u kogo warto si臋 uczy膰 i gdzie. Tango jest ukryte, bo nie jest 艂atwe. Wymaga wysi艂ku, wytrwa艂o艣ci, pracy. Ale niesie ze sob膮 du偶o satysfakcji. Do tanga si臋 dojrzewa. Jest jak kultura wina czy herbaty. Wi膮偶e si臋 z og贸lnym poziomem 艣wiadomo艣ci, spo艂ecze艅stwa i jednostek. Trzeba co艣 prze偶y膰, zrozumie膰, zauwa偶y膰. Dlatego 艣rednia wieku na warszawskich milongach to 30+ i 50+, wy偶sze wykszta艂cenie, osi膮gni臋cia zawodowe i ci膮g艂e poszukiwania: odpowiedzi, pyta艅, nami臋tno艣ci albo ukojenia. W muzyce, ta艅cu, wsp贸lnym ruchu z kim艣, z kim mo偶na pomilcze膰 o cierpieniu, t臋sknocie, nadziejach i marzeniach.
Tango jest estetyk膮 ciszy. Wsp贸lnym milczeniem. Wsp贸ln膮 pr贸b膮, 偶eby t臋 jedyn膮 chwil臋 razem przeta艅czy膰 jak najuwa偶niej, jak najpi臋kniej, jak najlepiej.
Tekst powsta艂 dzi臋ki pomocy Beaty Mai Gellert i jej szko艂y tanga.
Jak pojedynek
Lata 70. XIX w. Rz膮d argenty艅ski wydaje dekret zach臋caj膮cy do imigracji elit臋 europejsk膮. Korzystaj膮 z niego masowo mieszka艅cy po艂udniowych W艂och, Rosji, hiszpa艅skiej Galicji. Z drugiej strony na stolic臋 napieraj膮 gauchos (p贸艂-Indianie, p贸艂-Hiszpanie, najmowani wcze艣niej do wypasu byd艂a). Nie pasuj膮 do miasta, t臋skni膮 do przestrzeni i wolno艣ci. Buenos Aires obrasta 艂a艅cuszkiem biednych dzielnic. Na ulicach s艂ycha膰 milong臋, w porcie habaner臋 (karaibski taniec ludowy), w lokalach candombe (taniec afryka艅ski). Do tego do艂膮czaj膮 melodie pie艣ni rosyjskich, 偶ydowskich i polskich. Ka偶dy przywi贸z艂 tu swoj膮 tradycj臋, swoje t臋sknoty i marzenia. Splot r贸偶nych ton贸w i odcieni tworzy tango.
Z pocz膮tku jest to taniec m臋ski: pojedynczy krzyk t臋sknoty za lepszym 艣wiatem, opowie艣膰 o zdradach i ranach. Z czasem m臋偶czy藕ni zaczynaj膮 ta艅czy膰 ze sob膮 - na ulicach, w knajpach i domach publicznych. Tango, jak picie i karty, staje si臋 pr贸b膮 si艂 w oczekiwaniu na wino, prac臋 lub kobiet臋, rytualnym bezkrwawym pojedynkiem. St膮d prawdopodobnie "trasy" taneczne - do przodu, do ty艂u, obr贸t i zn贸w po linii prostej.
Koniec stulecia. Tango wychodzi na ulice i do lokali, tancerkami przestaj膮 by膰 prostytutki. Wykwita mn贸stwo akademii ta艅ca, lokali tanecznych i podrz臋dnych tancbud. Nadal jednak kobiety odp艂atnie u偶yczaj膮 siebie jak instrumentu. S膮 narz臋dziem, kt贸rym m臋偶czyzna opowiada swoj膮 histori臋.
Przy艣piewki szybko zast臋puje pianola z ta艣mami. R贸wnie szybko jej miejsce zajmuj膮 uliczni grajkowie (najcz臋艣ciej trio: skrzypce, flet, gitara): graj膮 do pierwszej krwi i zwijaj膮 si臋 do kolejnego lokalu. Tym wszystkim nasi膮kaj膮 tanga, a posklejane melodie powoli nabieraj膮 sta艂ej formy. Z czasem do艂膮cza bandoneon - przypominaj膮cy akordeon niemiecki instrument, u偶ywany na bawarskich pota艅c贸wkach i uroczysto艣ciach religijnych (przedosta艂 si臋 do Buenos Aires wraz z niemieckimi marynarzami). Jego dwug艂osowo艣膰 (przyci艣ni臋cie guzik贸w - d藕wi臋k jasny, przezroczysty, 艣ci艣ni臋cie harmonii - szorstki, chrapliwy) doskonale oddaje natur臋 ludzkiej duszy. I tanga.
Jak wyzwolenie
Na uliczne pota艅c贸wki t艂umnie zaczynaj膮 przybywa膰 dzieci z bogatych dom贸w. Tango z ulicy przenika na salony, a do lokali nap艂ywaj膮 pieni膮dze. Pojawiaj膮 si臋 lokalne orkiestry i kompozytorzy. Muzyka z bar贸w wabi kobiety. M臋偶czy藕ni protestuj膮 przeciw temu, 偶eby ta艅czy艂y je ich siostry, 偶ony i c贸rki. Wybucha pierwsza rewolucja feministyczna w Buenos Aires, w efekcie kt贸rej kobiety zaczynaj膮 ta艅czy膰 tango.
Przekroczenie norm spo艂ecznych wywo艂uje skandal - wszyscy tangueros (ta艅cz膮cy tango) s膮 ods膮dzani od czci przez Ko艣ci贸艂, a taniec obwiniany jest o rozk艂ad 偶ycia rodzinnego.
Pierwsze tanga pozostaj膮 niezapisan膮 opowie艣ci膮, zapewne by艂y instrumentalne. Mo偶e pojedyncze frazy powstawa艂y spontanicznie w toku nocnych wra偶e艅. Dopiero na salonach do melodii do艂膮cza pie艣艅. Symbolicznym prze艂omem staje si臋 wyst臋p Carlosa Gardela. W 1917 r.
Ten znany wykonawca pie艣ni kreolskich, 艣piewaj膮c tango "Mi noche triste" ("Noc moja smutna") z muzyk膮 Samuela Castrioty i s艂owami Pascuala Contursiego, staje si臋 symbolem tanga i uwalnia je z przedmie艣膰 argenty艅skich.
Tango trafia do Europy na pocz膮tku XX w. Bogaci Argenty艅czycy raz do roku odbywali podr贸偶 na Stary Kontynent. Ich synowie zostawali tu na studia i uczyli r贸wie艣nik贸w, jak si臋 bawi ulica w Buenos Aires. Pary偶 natychmiast podchwytuje ten taniec. Powstaj膮 "Dzienniki" Ana?s Nin i obrazy kubist贸w, Isadora Duncan zrywa z tradycj膮 klasycznego baletu, Coco Chanel kreuje wizerunek nowej, niezale偶nej kobiety. Tango podbija Pary偶 i rozpoczyna triumfalny poch贸d przez 艣wiat, szybko zyskuj膮c sobie tak偶e przeciwnik贸w. W puryta艅skiej Wielkiej Brytanii zostaje zakazane w 1907 r. We Francji rzecz mia艂aby si臋 pewnie podobnie, gdyby nie salonowa ewolucja tanga, kt贸ra odebra艂a mu wyzywaj膮cy charakter. Pius X w imieniu Watykanu obwo艂uje tango 藕r贸d艂em grzechu. Ale ju偶 jego nast臋pca, Pius XI, zmienia opini臋 po wyst臋pie s艂awnego tancerza, Casimira Ain. Tango uznane zostaje za sztuk臋.
Lata 50. to z艂oty okres tanga. Polityka spo艂eczna rz膮du Perona faworyzuje w Argentynie klas臋 艣redni膮, co przyczynia si臋 do rozwoju przemys艂u rozrywkowego. Powstaje wiele lokali i boisk sportowych. Wsz臋dzie tam wieczorami spotykaj膮 si臋 ludzie, 偶eby ta艅czy膰 tango. Z czasem w ka偶dej dzielnicy powstaje tangeria (przez nas nazywana milong膮, co po argenty艅sku znaczy dok艂adnie "pota艅c贸wka"). Okoliczne rodziny schodz膮 si臋 tam w okre艣lone dni tygodnia. Ka偶da ma sw贸j stolik, przy kt贸rym siadaj膮 babcia, dziadek, rodzice i dzieci. W tych warunkach powstaje zwyczaj cabeseo, proszenia wzrokiem (wystarczy艂o zerkn膮膰 w odpowiedni膮 stron臋). Uciera si臋 te偶 ta艅czenie ca艂ej tandy (4 tanga albo 3 szybsze utwory, tj. walc lub milonga, kt贸ra jak tango jest w takcie 4/4, jednak warto艣ci 贸semkowe w milondze s膮 dzielone w spos贸b 3+3+2, podczas gdy podzia艂 rytmiczny w tangu wyst臋puje co 4 贸semki). Jedna tanda to akurat tyle, 偶eby zd膮偶y膰 si臋 ze sob膮 oswoi膰, nacieszy膰 i nie przesyci膰. A je艣li jest 藕le, to te偶 wytrzyma膰.
Po 1955 r. przychodzi za艂amanie ekonomiczne. Pojawia si臋 godzina policyjna i bary zaczynaj膮 by膰 kontrolowane. Tango w Argentynie wypierane jest przez telewizj臋, Beatles贸w, jazz oraz brazylijsk膮 bossa nov臋. Nad La Plat膮 nastaje dyktatura wojskowa. Zakazy zgromadze艅 publicznych gasz膮 tango na 膰wier膰 wieku.
Jak ko艂o historii
W latach 80. i 90. tango prze偶ywa renesans, m.in. dzi臋ki przedstawieniu "Tango Argentino" czy filmowi "Tango" Carlosa Saury, dzi臋ki zespo艂om Gotan Project, Bajofondo czy Juanowi Caceresowi. A przede wszystkim za spraw膮 Astora Piazzolli. By艂 on jednym z najwa偶niejszych kompozytor贸w tworz膮cych tanga po II wojnie 艣wiatowej, za艂o偶ycielem Quin-
tetto Nuevo, zespo艂u, kt贸ry otwiera nowy rozdzia艂 w historii tanga: tango nuevo. 艁膮czy tradycj臋 z nowoczesnymi technikami kompozytor贸w - Ravela, Messiaena, Sch枚nberga, Bart贸ka czy Strawi艅skiego.
Teraz w Buenos Aires rozwija si臋 tango-biznes. W odpowiedzi na europejskie zapotrzebowanie powstaje mn贸stwo szk贸艂. Wielu bezrobotnych zaczyna ta艅czy膰 tylko po to, by uczy膰 i zarabia膰. Przed planowanym wyjazdem do Argentyny lepiej zasi臋gn膮膰 informacji u os贸b, kt贸re niedawno tam by艂y. Wybra膰 styl, szko艂臋, kt贸ra si臋 w nim specjalizuje, i nauczyciela, kt贸ry stanie si臋 przewodnikiem.
W Buenos Aires istnieje mn贸stwo tangerii. Cz臋艣膰 jest nastawionych na nowy styl, cz臋艣膰 na stary. Nowy styl stworzy艂o m艂ode pokolenie, kt贸re mia艂o do艣膰 niewygodnego milongero. Bo milongero boli. To s膮 przeprostowane kolana i sztywna postawa. Tango nuevo ca艂膮 wsp贸艂czesn膮 wiedz臋 o ciele pr贸buje w艂o偶y膰 w star膮 form臋. Mniej elegancji, wi臋cej bycia ze sob膮 w jednym wsp贸lnym ruchu. Wi臋cej mi臋kko艣ci i wygody.
Podstawowa zasada: na milong臋 chodzi si臋 pojedynczo. Je艣li kobieta wchodzi na sal臋 z m臋偶czyzn膮, nikt jej nie poprosi. Kolejna: je艣li zgadza si臋 na kaw臋, zgadza si臋 na 艂贸偶ko. Na parkiecie pary ca艂y czas si臋 zmieniaj膮. Taniec odbywa si臋 w kierunku odwrotnym do wskaz贸wek zegara. I wszyscy ta艅cz膮 z osobami na swoim poziomie. Pocz膮tkuj膮cy ta艅cz膮 w 艣rodku, zaawansowani na zewn膮trz ko艂a, by si臋 pokaza膰. Obowi膮zuje elegancki str贸j. M艂ode Argentynki preferuj膮 styl sportowy (lu藕ne dresowe spodnio-sp贸dnice), panie - p贸艂d艂ugie sp贸dnice z rozci臋ciem. Kabaretki i w臋偶e boa to tylko europejski sen o tangu.
W Argentynie tango jest kultur膮 nisk膮. Na lokalne milongi chodzi stary pan szewc i pani z piekarni. Tego samego dnia o tej samej porze siadaj膮 przy swoim stoliku. Siedz膮, patrz膮, szukaj膮 wzrokiem, prosz膮, ta艅cz膮. I to nie jest tango nami臋tne i szalone, to jest tango rcz艂apaner1;. Eleganckie, ale wolne i spokojne. Ca艂a masa turyst贸w zadeptuje te zasady. Prosz膮 "z desantu", uprawiaj膮 "akrobatyk臋". Ginie tangowo艣膰 tanga.
Jak w Argentynie
W Polsce tango odrodzi艂o si臋 po koniec lat 90. Pola Policzkiewicz i David Ramassamy jako pierwsi ta艅cz膮, ucz膮 i organizuj膮 milongi (tangowe spotkania taneczne) w Warszawie. Nied艂ugo pojawia si臋 druga para r11; Agnieszka Herbich i Tomasz Potocki. Pi臋膰 lat p贸藕niej Jakub Korczewski otwiera w Warszawie pierwsz膮 komercyjn膮 szko艂臋 "Z艂ota Milonga" i jako pierwszy zaczyna masowe szkolenie. W tej chwili licz膮ce si臋 nazwiska to: Beata Maia Gellert, Pola i Janek Wo藕niakowie, Luiza Pasierowska, Kasia Chmielewska i Mateusz Kwaterko, Jakub Korczewski. Poza Warszaw膮 dzia艂aj膮 Aleksandra Szyszka i Tomasz Rutkowski we Wroc艂awiu, Maciej Miszczak w Krakowie, Ma艂gorzata Knopp i Jaros艂aw Chojnacki w Tr贸jmie艣cie.
Ale polskim centrum tangowym pozostaje Warszawa. Szko艂y, metody, warsztaty, wyst臋py i festiwale (najwa偶niejszy to Mi臋dzynarodowy Festiwal Tanga). I to wszystko sk艂ada si臋 na og贸lny styl "warszawski". Bardziej zmieszany i rozmi臋kczony ni偶 w innych miastach.
Tango staje si臋 coraz bardziej popularne. Ale wci膮偶 ma艂o jest go na zewn膮trz. Szko艂y s膮 s艂abo rozreklamowane. Trzeba wej艣膰 w 艣rodowisko, 偶eby zorientowa膰 si臋, u kogo warto si臋 uczy膰 i gdzie. Tango jest ukryte, bo nie jest 艂atwe. Wymaga wysi艂ku, wytrwa艂o艣ci, pracy. Ale niesie ze sob膮 du偶o satysfakcji. Do tanga si臋 dojrzewa. Jest jak kultura wina czy herbaty. Wi膮偶e si臋 z og贸lnym poziomem 艣wiadomo艣ci, spo艂ecze艅stwa i jednostek. Trzeba co艣 prze偶y膰, zrozumie膰, zauwa偶y膰. Dlatego 艣rednia wieku na warszawskich milongach to 30+ i 50+, wy偶sze wykszta艂cenie, osi膮gni臋cia zawodowe i ci膮g艂e poszukiwania: odpowiedzi, pyta艅, nami臋tno艣ci albo ukojenia. W muzyce, ta艅cu, wsp贸lnym ruchu z kim艣, z kim mo偶na pomilcze膰 o cierpieniu, t臋sknocie, nadziejach i marzeniach.
Tango jest estetyk膮 ciszy. Wsp贸lnym milczeniem. Wsp贸ln膮 pr贸b膮, 偶eby t臋 jedyn膮 chwil臋 razem przeta艅czy膰 jak najuwa偶niej, jak najpi臋kniej, jak najlepiej.
Tekst powsta艂 dzi臋ki pomocy Beaty Mai Gellert i jej szko艂y tanga.
